30, జనవరి 2016, శనివారం

భగవాన్ క్రోధభట్టారక విరచిత శ్రీ ఆర్యాద్విశతి తాత్పర్యము - 12


శ్రీ గురుభ్యో నమః

II ఆర్యా ద్విశతి - 56వ శ్లోకము II
వందే తదుత్తరహరిత్కోణే వాయుం చమూరువరవాహమ్ I
కోరకితతత్త్వబోధాన్ గోరక్షప్రముఖ యోగినో౨పి ముహుః II ౫౬

తాః తదుత్తరహరిత్కోణే - దానికి (వరుణుని స్థానమునకు) ఉత్తరదిశ మూలయందు ఉండు, చమూరువర - శ్రేష్టమైన జింకను, వాహం - వాహనముగా గల, వాయుం - వాయుదేవుని, కోరకిత - పుట్టిన, తత్త్వబోధాన్ - తత్త్వజ్ఞానము కలవారగు, గోరక్షప్రముఖయోగినో౨పి - గోరక్షనాథుడు మొదలైన ప్రముఖ యోగులను, ముహుః - పలుమార్లు, వందే  - నమస్కరించుచున్నాను !!
వరుణుని స్థానమునకు ఉత్తరదిక్కులో ఉండు, శ్రేష్టమైన జింకను వాహనముగా కలిగిన వాయుదేవునికి, పుట్టినదాది తత్త్వజ్ఞానము కలిగిన గోరక్షనాథుడు మొదలైన ప్రముఖ యోగులకు పలుమార్లు నమస్కరించుచున్నాను.

II ఆర్యా ద్విశతి - 57వ శ్లోకము II
తరుణీ రిడాప్రధానాస్తిస్రో వా తస్య తత్ర కృతవాసాః I
ప్రత్యగ్రకాపిశాయన పానపరిభ్రాంతలోచనాః కలయే II ౫౭

తాః తత్ర కృతవాసాః - అచ్చటనే వసించుచున్నవారును, ప్రత్యగ్ర - క్రొత్త, కాపిశాయన - మద్యమును, పాన- త్రాగుటచేత, పరిభ్రాంత - తిరుగుడుపడుచున్న, లోచనాః - కన్నులు కలవారగు, ఇడాప్రధానాః - ఇడాదేవి మొదలగు, తస్య - అతని యొక్క (వాయువు), తిస్రః - ముగ్గురు (ఇడా, పింగళా, సుషుమ్నా అను ముగ్గురు వాయుదేవుని పత్నులు), తరుణీః - భార్యలను, కలయే - ధ్యానించుచున్నాను. 

అచ్చటనే నివసించుచున్నవారును, క్రొత్త మద్యమును త్రాగుటచే తిరుగుడుపడిన కన్నులు కలిగిన వారును అయిన ఇడాదేవి మొదలగు వాయువు యొక్క ముగ్గురు పత్నులను (ఇడా, పింగళా, సుషుమ్నా) నేను ధ్యానించుచున్నాను !!

II ఆర్యా ద్విశతి - 58వ శ్లోకము II
తల్లోకపూర్వభాగే ధనదం ధ్యాయామి శేవధికులేశమ్ I
అపి మాణిభద్రముఖ్యానంబాచరణావలంబినో యక్షాన్ II ౫౮

తాః తల్లోక - ఆ ప్రదేశమునకు (వాయువ్య మూలకు), పూర్వభాగే - తూర్పు దిక్కునందు ఉండు, శేవధికులేశం - నిధుల సమూహమునకు ప్రభువగు, ధనదం - కుబేరుని, అంబాచరణావలంబిన - పరమేశ్వరి పాదములను ఆశ్రయించిన, మాణిభద్రముఖ్యాన్ - మణిభద్రుడు మొదలగు, యక్షాన్+అపి - యక్షులను, ధ్యాయామి - ధ్యానించుచున్నాను.

ఆ వాయువ్య మూలకు తూర్పు దిక్కున ఉండు, నిధులకు ప్రభువైన కుబేరుని, పరమేశ్వరి పాదపద్మములను ఆశ్రయించిన మణిభద్రుడు మొదలైన యక్షులను ధ్యానించుచున్నాను !!

II ఆర్యా ద్విశతి - 59వ శ్లోకము II
తస్యైవ పూర్వసీమని తపనీయారచితగోపురే నగరే I
కాత్యాయనీసహాయాం కలయే శీతాంశుఖండచూడాలమ్ II ౫౯

తాః తస్యైవ - దానికి, పూర్వసీమని - తూర్పుప్రదేశమునందు, తపనీయారచితగోపురే - బంగారముతో నిర్మింపబడిన గోపురము గల, నగరే - పట్టణమునందు, శీతాంశుఖండచూడాలం - బాలచంద్రుని శిరస్సున ధరించిన, కాత్యాయనీసహాయాం - పార్వతీదేవి పతియగు ఈశానుని, కలయే - ధ్యానించుచున్నాను !!

దానికి తూర్పు ప్రదేశమునందు ఉండు, బంగారు గోపురము గల పట్టణమునందు, బాలచంద్రుని శిరస్సున ధరించిన, కాత్యాయనీ పతియగు ఈశానుని నేను ధ్యానించుచున్నాను.

II ఆర్యా ద్విశతి - 60వ శ్లోకము II
తత్పురషోడశవరణ స్థలభాజ స్తరుణచంద్రచూడాలాన్ I
రుద్రాధ్యాయే పఠితాన్ రుద్రాణీసహచరాన్ భజే రుద్రాన్ II ౬౦

తాః తత్పుర - ఆ ఈశానుని పట్టణము యొక్క, షోడశవరణ - పదహారు ప్రాకారములను, స్థల ప్రదేశములను, భాజః - పొందినవారు (అందు నివసించువారు), తరుణచంద్రచూడాలాన్ - బాలచంద్రుని ధరించినవారును, రుద్రాధ్యాయే - శతరుద్రీయమునందు, పఠితాన్ - చెప్పబడినవారును, రుద్రాణీ సహచరాన్ - రుద్రాణీ దేవతలతో కూడిన వారును అగు, రుద్రాన్ - రుద్రులను, భజే - సేవించుచున్నాను.

ఆ ఈశానుని పురమునందు, పదహారు ప్రాకారములలో నివసించువారు, బాలచంద్రుని శిరస్సున ధరించువారు, రుద్రాధ్యాయము నందు చెప్పబడిన వారు, రుద్రాణీ దేవతలతో కూడిన వారును అయిన రుద్రులను నేను సేవించుచున్నాను.

(సశేషం .... )


సర్వం శ్రీవల్లీదేవసేనాంబికాసమేత శ్రీసుబ్రహ్మణ్యేశ్వరార్పణమస్తు.

28, జనవరి 2016, గురువారం

భగవాన్ క్రోధభట్టారక విరచిత శ్రీ ఆర్యాద్విశతి తాత్పర్యము - 11


శ్రీ గురుభ్యో నమః

II ఆర్యా ద్విశతి - 51వ శ్లోకము II
ఆవృత్తోరధిమధ్యం పూర్వాస్యాం దిశి పురందరః శ్రీమాన్ I
అభ్రమువిటాధిరూఢో విభ్రమ మస్మాక మనిశమాతనుతాత్ II ౫౧

తాః ఆవృత్తోరధిమధ్యం - ఇంద్రనీల, ముక్తామణి ప్రాకారముల మధ్యప్రదేశమునందు, పూర్వాస్యాం - తూర్పుదిక్కున ఉండు, శ్రీమాన్ - సంపద్యుక్తుడు, అభ్రమువిట -అభ్రము అనగా ఐరావతము యొక్క భార్య, ఆమె మగడగు ఐరావతము మీద కూర్చున్నవాడును, పురందరః - దేవేంద్రుడు, అస్మాకం - మాకు, అనిశం - ఎల్లప్పుడూ, విభ్రమం - ఆనందమును, తనుతాత్ - కలుగజేయుగాక !!
ఇంద్రనీల, ముక్తామణి ప్రాకారముల మధ్య ప్రదేశమునందు ఐరావతము మీద కూర్చొని ఉండే దేవేంద్రుడు మాకు ఎల్లప్పుడూ ఆనందమును కలుగజేయుగాక.

II ఆర్యా ద్విశతి - 52వ శ్లోకము II
తత్కోణే వ్యజనస్రుక్తోమరపాత్ర స్రువాన్నశక్తిధరః I
స్వాహాస్వధాసమేతః సుఖయతు మాం హవ్యవాహనః సుచిరమ్ II ౫౨

తాః తత్కోణే - ఆ తూర్పు దిక్కు మూలయందు ఉండు, వ్యజన - వీవన, స్రుక్ - హోమపాత్రము, తోమర - తోమరమను ఆయుధము, పాత్ర - ఘృతపాత్ర, స్రువ - హోమపాత్రము, (ఆజ్యమును గ్రహించి అగ్నిలో వ్రేల్చు పాత్ర), అన్న - అన్నము (హవిస్సు), శక్తి - ...వీనిని, ధరః - ధరించినవాడును, స్వాహాస్వధాసమేతః - స్వాహాదేవితోనూ, స్వధాదేవితోనూ కూడి ఉన్నవాడును అయిన, హవ్యవాహనః - హవ్యవాహనుడగు అగ్నిదేవుడు, మాం - మమ్మల్ని, సుచిరం - ఎల్లప్పుడూ, సుఖయతు - సుఖింపజేయుగాక!!

ఇంద్రనీల, ముక్తామణి ప్రాకారముల మధ్య ప్రదేశమునందు, తూర్పుదిక్కున, అనేక హోమద్రవ్యములను (స్రుక్కు, స్రువము, హోమపాత్రము, తోమరము, అన్నము మొదలైన హవిస్సులు..) ధరించినవాడు, స్వాహాదేవి, స్వధాదేవీలతో కూడినవాడు అయిన అగ్నిదేవుడు, మమ్మల్ని ఎల్లప్పుడూ సుఖింపజేయుగాక !

అగ్నిధ్యానశ్లోకము (ఔపాసనాదౌకర్మణి - ఔత్తరాణాహామ్)
సప్తహస్తశ్చతుశ్శృంగః సప్తజిహ్వోద్విశీర్షకః I
త్రిపాత్ప్రసన్నవదనః సుఖాసీనః శుచిస్మితః II

స్వాహాంతుదక్షిణేపార్శ్వే దేవీంవామే స్వధా తథా I
బిభ్రద్దక్షిణ హస్తైస్తు శక్తిమన్నం స్రుచం స్రువమ్ II

తోమరం వ్యజనం వామే ఘృతపాత్రంతు ధారయన్ I
మేషారూఢో జటాబద్ధో గౌరవర్ణో మహౌజసః II

ధూమ్రధ్వజో లోహితాక్షస్సప్తార్చిస్సర్వకామదః I
ఆత్మాభిముఖమాసీన ఏవం రూపో హుతాశనః II 

II ఆర్యా ద్విశతి - 53వ శ్లోకము II
దక్షిణదిగంతరాళే దండధరో నీలనీరదచ్ఛాయః I
త్రిపురాపదాబ్జభక్త స్తిరయతు మమ నిఖిలమంహసాం నికరమ్ II ౫౩

తాః దక్షిణదిగంతరాళే - ఆ మధ్య భూమికి దక్షిణదిశ నడుమ ఉండు, నీలనీరదచ్ఛాయః - నల్లనిమేఘమువంటి శరీరకాంతి గలవాడును, త్రిపురాపదాబ్జభక్తః - శ్రీ త్రిపురసుందరీ పాదారవిందములను సేవించువాడును, దండధరః - యముడు, మమ - నా యొక్క, నిఖిలం - సమస్తమైన, అంహసాం నికరం - పాపముల సమూహమును, తిరయతు - పోగొట్టుగాక !!

ఇంద్రనీల, ముక్తామణి ప్రాకారముల మధ్యప్రదేశమునందు, దక్షిణదిశ మధ్యలో, నల్లనిమేఘము వంటి శరీర ఛాయ కలిగినవాడును, శ్రీత్రిపురమహాసుందరీ అమ్మవారి పాదారవిందముల సదా సేవించువాడు అయిన యమధర్మరాజు గారు, నా యొక్క సమస్త పాపములను పోగొట్టుగాక !!
 
II ఆర్యా ద్విశతి - 54వ శ్లోకము II
తస్యైవ పశ్చిమాయాం దిశి దళితేందీవరప్రభాశ్యామః I
ఖేటాసియష్టిధారీ ఖేదానపనయతు యాతుధానో మే II ౫౪

తాః తస్యైవ - ఆ దక్షిణదిశయందలి మధ్యభాగమునకు, పశ్చిమాయాం - పశ్చిమ దిక్కునందు ఉండు, దళిత- వికసించిన, ఇందీవర - కలువల, ప్రభా - కాంతివలె, శ్యామః - నల్లని మేనిఛాయ కలవాడు, ఖేట - ఖడ్గము, అసి - కత్తి, యష్టి - కొయ్య, ధారీ - ధరించినవాడును, యాతుధానః - నైరృతి, మే- నాయొక్క, ఖేదాన్ - దుఃఖములను, అపనయతు - పోగొట్టుగాక !!
ఇంద్రనీల, ముక్తామణి ప్రాకారముల మధ్య ప్రదేశమునందు, దక్షిణదిశమధ్య భాగమునకు పశ్చిమ దిక్కులో, బాగా వికసించిన నల్లకలువల కాంతివలే, నల్లని మేని ఛాయ కలిగిన నైరృతి, నా యొక్క దుఃఖములను పోగొట్టుగాక !!

II ఆర్యా ద్విశతి - 55వ శ్లోకము II
తస్యా ఉత్తరదేశే ధవళాంగో విపులఝుషవరారూఢః I
పాశాత్తపాణిపద్మః పాశీ విదళయతు పాశజాలాని II ౫౫

తాః తస్యాః - ఆ పడమటి దిక్కునకు, ఉత్తరదేశే - ఉత్తరదిక్కునందు ఉండు, ధవళాంగః - తెల్లని శరీరము కలవాడును, విపులఝుషవరారూఢః - గొప్పదైన మత్స్యముపై కూర్చున్నవాడును, పాశ - త్రాటితో, ఆత్త - కూడిన, పాణిపద్మః - కరకమలములు కలిగినవాడును అయిన, పాశీ - వరుణుడు, పాశజాలాని - బంధముల సమూహములను, విదళయతు - పోగొట్టుగాక !!


ఇంద్రనీల, ముక్తామణి ప్రాకారముల మధ్య ప్రదేశము నందు, పై శ్లోకములో చెప్పబడిన పడమటి దిక్కుకు ఉత్తర దిశలో ఉండు, తెల్లని శరీరము కలవాడు, గొప్పమత్స్యముపై కూర్చున్నవాడు, కరకమలములయందు పాశమును ధరించిన వరుణుడు, మా పాశములను (బంధములను) విడుదల చేయుగాక!!

(సశేషం ..... )

సర్వం శ్రీవల్లీదేవసేనాంబికాసమేత శ్రీసుబ్రహ్మణ్యేశ్వరార్పణమస్తు.

23, జనవరి 2016, శనివారం

భగవాన్ క్రోధభట్టారక విరచిత శ్రీ ఆర్యాద్విశతి తాత్పర్యము - 10


శ్రీ గురుభ్యో నమః

II ఆర్యా ద్విశతి - 46వ శ్లోకము II
తస్యోదీచ్యాం హరితి స్తబకిత సుషమావలీఢవియదంతః I
వైడూర్యరత్నరచితో వైమల్యం దిశతు చేతసో వరణః II ౪౬

తాః తస్య - పన్నెండవ (వజ్రమయ ప్రాకారమునకు), ఉదీచ్యాం - ఉత్తరపు (పై భాగమునందు), హరితి - దిక్కునందు ఉండు, స్తబకిత - గుంపులుగా ఉండు, సుషమా - ఉత్కృష్టమైన కాంతులచేత, అవలీఢ - వ్యాపింపబడిన, వియదంతః - ఆకాశముయొక్క కొనలు గలదియు (అనగా బాగా పొడవైన), వైడూర్యరత్నరచిత - వైఢూర్య మణులచేత నిర్మింపబడినది, వరణః - ప్రాకారము, చేతసః - మనస్సుకు, వైమల్యం - నిర్మలత్వమును (ప్రసన్నత్వమును), దిశతు - ఇచ్చుగాక !!

వజ్రమయ ప్రాకారమునకు పై భాగమునండు, గుంపులుగా ఉత్కృష్టమైన కాంతులచేత వ్యాపింపబడినది, ఆకాశమంత ఎత్తులో కొనలు కలిగి, వైఢూర్య మణులచే చేయబడిన పదమూడవ ప్రాకారము - మా మనస్సుకు నిర్మలత్వమును చేకూర్చుగాక !!

II ఆర్యా ద్విశతి - 47వ శ్లోకము II
అధిమధ్యమేతయోః పున రంబాచరణావలంబితస్వాంతాన్ I
కర్కోటకాదినాగాన్ కలయామః కించ బలిముఖాన్ దనుజాన్ II ౪౭

తాః ఏతయోః - ఆ రెండు (వజ్ర, వైఢూర్య ప్రాకారముల), అధిమధ్యం - మధ్యప్రదేశమునందు, పునః - వాక్యాలంకారార్ధము ప్రయోగింపబడినది, అంబా - పరమేశ్వరి యొక్క, చరణావలంబిత - చరణ కమలములను ఆశ్రయించిన, స్వాంతాన్ - మనస్సుగలవారగు, కర్కోటకాదినాగాన్ - కర్కోటకుడు మొదలైన సర్పరాజులను, కలయామః - ధ్యానించుచున్నాను. 

వజ్ర వైఢూర్య (పన్నెండు, పదమూడవ) ప్రాకారముల మధ్య ప్రదేశము నందు, లలితాపరమేశ్వరి అమ్మవారి చరణము యందు మనస్సు గలవారైన కర్కోటకుడు మొదలైన సర్పములను నేను ధ్యానించుచున్నాను.

II ఆర్యా ద్విశతి - 48వ శ్లోకము II
గంధవహసంఖ్యయోజనదూరే గగనోర్ధ్వజాంఘికస్తస్య I
వాసవమణిప్రణీతో వరణో బహుళయతు వైదుషీం విశదామ్ II ౪౮

తాః తస్య - ఆ వైఢూర్య ప్రాకారమునకు గంధవహసంఖ్యయోజనదూరే - ఏడు యోజనముల దూరము నందు ఉండు (గంధవహ - వాయువు), గగన - ఆకాశమునకు, ఊర్ధ్వ - పైభాగమున, జాంఘిక - ఎగురునట్టి, వాసవమణిప్రణీతః - ఇంద్రనీలమణులతో నిర్మింపబడిన (వాసవ అనగా ఇంద్రుడు), వరణః - ప్రాకారము, విశదాం - స్వచ్ఛమైన, వైదుషీం - పాండిత్యమును, బహుళయతు - మాకు వౄద్ధిని పొందించుగాక.
పడమూడవది అయిన వైఢూర్య ప్రాకారమునకు ఏడు యోజనముల దూరములో, ఆకాశము కన్నా ఎత్తైన ప్రదేశములో, ఇంద్రనీలమణులతో చేయబడిన - పద్నాలుగవ ప్రాకారము - మాకు స్వచ్ఛమైన పాండిత్యమును వృద్ధిని పొందించుగాక !!

II ఆర్యా ద్విశతి - 49వ శ్లోకము II
మధ్యక్షోణ్యా మనయో ర్మహేంద్రనీలాత్మకాని చ సరాంసి I
శాతోదరీసహాయాన్ భూపాలానపి పునః పునః ప్రణుమః II ౪౯

తాః అనయోః - వైఢూర్య, ఇంద్రనీల ప్రాకారముల, మధ్యక్షోణ్యాం - మధ్య ప్రదేశము నందు ఉండు, మహేంద్రనీలాత్మకాని - గొప్ప ఇంద్రనీలమయములగు, సరాంసి - సరస్సులను, శాతోదరీసహాయాన్ - స్త్రీలతో కూడిన, భూపాలానపి - రాజులును (మను, మాంధాత, భగీరథ, భరత, పృథు..మొదలగు రాజులను), పునః పునః - మాటిమాటికీ, ప్రణుమః - నమస్కరించుచున్నాను.
వైఢూర్య, ఇంద్రనీల ప్రాకారముల మధ్యన ఉండే ప్రదేశములో, గొప్ప ఇంద్రనీల కాంతులతో ఉన్న సరస్సులను, స్త్రీలతో కూడిన, మను, మాంధాత, భగీరథ, భరథ.... మొదలైన రాజులను పునః పునః నుతించుచున్నాను. 

II ఆర్యా ద్విశతి - 50వ శ్లోకము II
ఆశుగయోజనదూరే తస్యోర్ధ్వం కాంతిధవళితదిగంతః I
ముక్తావిరచితగాత్రో ముహురస్మాకం ముదే భవతు వప్రః II ౫౦

తాః తస్యోర్ధ్వం  - ఇంద్రనీల ప్రాకారమునకు పై భాగము నందు, ఆశుగయోజనదూరే - ఏడు యోజనముల దూరము నందు, కాంతి ధవళిత దిగంతః - తన యొక్క కాంతులచేత తెల్లగాచేయబడిన దిక్కులు కలిగినదియు, ముక్తావిరచితగాత్రః - ముత్యములతో నిర్మింపబడినది అయిన, వప్రః - ప్రాకారము, అస్మాకం - మాకు, ముహుః - ఎల్లప్పుడూ, ముదే - సంతోషమును, భవతు - కలిగించుగాక.
ఇంద్రనీల ప్రాకారమునకు పై భాగము నందు ఏడు యోజనముల దూరములో, తన యొక్క కాంతులచేత తెల్లగా చేయబడిన, ముత్యాలతో నిర్మింపబడిన - పదిహేనవ ప్రాకారము - మాకు ఎల్లప్పుడూ సంతోషమును కలిగించుగాక.


(సశేషం ..... )

సర్వం శ్రీవల్లీదేవసేనాంబికాసమేత శ్రీసుబ్రహ్మణ్యేశ్వరార్పణమస్తు.

22, జనవరి 2016, శుక్రవారం

భగవాన్ క్రోధభట్టారక విరచిత శ్రీ ఆర్యాద్విశతి తాత్పర్యము - 9


శ్రీ గురుభ్యో నమః

II ఆర్యా ద్విశతి - 41వ శ్లోకము II
వప్రద్వయాంతరుర్వ్యాం వటుకై ర్వివిధైశ్చ యోగినీబృందైః I
సతతం సమర్చితాయాః సంకర్షిణ్యాః ప్రణౌమి చరణాబ్జమ్ II ౪౧

తాః వప్రద్వయాంతః - పద్మరాగ, గోమేధిక ప్రాకారముల మధ్యన, ఉర్వ్యాం - ప్రదేశమునందు ఉండు, వటుకైః - వటువుల చేతను, వివిధైశ్చ - నానావిధములైన, యోగినీబృందైః - యోగినుల సమూహములచేతను, సతతం - ఎల్లప్పుడూ, సమర్చితాయాః - పూజింపబడుచున్న, సంకర్షిణ్యాః - సంకర్షిణీ దేవత, చరణాబ్జమ్ - పాదకమలములను, ప్రణౌమి - నమస్కరించుచున్నాను.
పద్మరాగ, గోమేధిక ప్రాకారముల మధ్యన ఉండే ప్రదేశమున, వటువులచేతనూ, అనేకరకములైన యోగినుల చేతను పూజింపబడుతున్న సంకర్షిణీ దేవత పాదపద్మములకు నమస్కరించుచున్నాను !!

II ఆర్యా ద్విశతి - 42వ శ్లోకము II
తాపసయోజనదూరే తస్య సముత్తుంగ గోపురోపేతః I
వాంఛాపూర్త్యై భవతా ద్వజ్రమణీని కరనిర్మితో వప్రః II ౪౨

తాః తస్య - గోమేధిక ప్రాకారమునకు, తాపసయోజనదూరే - ఏడు యోజనముల దూరమునందు ఉండు (తాపస=ఋషి సంఖ్య), ఉత్తుంగ గోపురోపేతః - మిక్కిలి పొడవైన గోపురములతో కూడినదియు, వజ్రమణీని కరనిర్మితః - వజ్రమణుల గుంపులతో నిర్మింపబడిన, వప్రః - ప్రాకారము, వాంఛాపూర్త్యై - నా కోరికను నెరవేర్చుటకు, భవతాత్ - అగుగాక.
పదకొండవ (గోమేధిక) ప్రాకారమునకు, ఏడు యోజనముల దూరము నందు ఉండు, మిక్కిలి పొడవైన గోపురములతో కూడినదియు, వజ్రమణులతో నిర్మింపబడిన పన్నెండవ ప్రాకారము - నా మనోవాంఛలను నెరవేర్చుగాక !!

II ఆర్యా ద్విశతి - 43వ శ్లోకము II
వరణద్వితయాంతరతో వాసజుషో విహితమధురసాస్వాదాః I
రంభాదివిబుధవేశ్యా రచయంతు మహాంతమస్మదానందమ్ II ౪౩

తాః వరణద్వితయాంతరతః - గోమేధిక, వజ్రమణి ప్రాకారముల మధ్యన, వాసజుషః - వాసము చేయుచున్నట్టి, విహితమధురసాస్వాదాః - మద్యములను త్రాగుచున్న, రంభాదివిబుధవేశ్యాః - రంభ మొదలగు దేవతా వేశ్యలు, మహాంతమ్ - గొప్పదైన, అస్మదానందం - మా యొక్క సంతోషమును, రచయంతు - కలిగింతురు గాక. 
గోమేధిక, వజ్రమణి ప్రాకారముల మధ్యన వాసము చేయు రంభ మొదలైన దేవతా వేశ్యలు, మాకు సంతోషములను కలుగజేయుదురు గాక !!

II ఆర్యా ద్విశతి - 44వ శ్లోకము II
తత్ర సదా ప్రవహంతీ తటినీ వజ్రాభిధా చిరం జీయాత్ I
చటులోర్మిజాలనృత్యత్కలహంసీకులకలక్వణితపుష్టా II ౪౪

తాః తత్ర - ఆ ప్రదేశమునందు, సదా - ఎల్లప్పుడూ, ప్రవహంతీ - పాఱుచున్నదియు, చటుల - చలించుచున్నది, ఊర్మిజాల - అలల సమూహములయందు, నృత్యత్ - ఆడుచుండు, కలహంసీకుల - రాయంచమగువల సమూహములయొక్క, కలక్వణిత - మధురములగు ధ్వనులచేత, పుష్టా - నిండినదియు, వజ్రభిధా - వజ్రయను పేరుగల, తటినీ - నది, చిరం - ఎల్లప్పుడూ, జీయాత్ - సర్వోత్కృష్టముగా వర్తించుగాక !!

గోమేధిక, వజ్రమయ ప్రాకారముల నడుమ, ఎల్లప్పుడూ ప్రవహించునది, అలల సమూహములయందు కలహంసల మధురధ్వనులచేత నిండినది అయిన, వజ్ర అను పేరుగల నది, ఎల్లప్పుడూ సర్వోత్కృష్టముగా వర్ధిల్లుగాక !!

II ఆర్యా ద్విశతి - 45వ శ్లోకము II
రోధసి తస్యా రుచిరే వజ్రేశీ జయతి వజ్రభూషాఢ్యా I
వజ్రప్రదానతోషిత వజ్రిముఖత్రిదశ వినుతచారిత్రా II ౪౫

తాః తస్యాః - ఆ నది యొక్క (అనగా వజ్ర నది యొక్క), రుచిరే - సొబగైన, రోధసీ - తీరమునందు, వజ్రభూషాఢ్యా - రవలు చెక్కిన సొమ్ములు ధరించినదియు, వజ్రప్రదాన - వజ్రాయుధమును ఇచ్చుటచేత, తోషిత - సంతోషపెట్టబడిన, వజ్రి - దేవేంద్రుడు, ముఖ - మొదలగు, త్రిదశ - దేవతలచేత, వినుత - కీర్తించబడిన, చారిత్రా - చరిత్ర గలదియు, వజ్రేశీ - వజ్రేశ్వరి యను దేవత, జయతి - సర్వోత్కృష్టముగా వర్తించుచున్నది.
వజ్ర నది యొక్క సొబగైన తీరమునందు, వజ్రాయుధము ఇచ్చుటచేత సంతోషపెట్టబడిన దేవేంద్రుడు మొదలైన దేవతలచేత కీర్తింపబడిన/నమస్కరింపబడిన చరిత్ర కలది, వజ్రభూషణములు ధరించినది అయిన, వజ్రేశ్వరీ అను దేవత సర్వోత్కృష్టముగా వర్తించుచున్నది (జయము కలుగుగాక) !!

(సశేషం .... )


సర్వం శ్రీవల్లీదేవసేనాంబికాసమేత శ్రీ సుబ్రహ్మణ్యేశ్వరార్పణమస్తు.

21, జనవరి 2016, గురువారం

భగవాన్ క్రోధభట్టారక విరచిత శ్రీ ఆర్యాద్విశతి తాత్పర్యము - 8


శ్రీ గురుభ్యో నమః

II ఆర్యా ద్విశతి - 36వ శ్లోకము II
తస్య చ సువర్ణసాలస్యోత్తరతస్తరుణ కుంకుమచ్ఛాయః I
శమయతు మమ సంతాపం సాలో నవమస్సపుష్యరాగమయః II ౩౬

తాః తస్య చ సువర్ణసాలస్య - ఆ బంగారు ప్రాకారమునకు, ఉత్తరతః - పై భాగము నందు, తరుణకుంకుమచ్ఛాయః - లేతకుంకుమ ఛాయ కలదియు, పుష్యరాగమయః - పుష్యరాగమణులచే అద్దబడినది అయిన, నవమః - తొమ్మిదవ, సాలః - ప్రాకారము, మమ సంతాపం -నా దుఃఖమును, శమయతు - పోగొట్టుగాక !!
బంగారు ప్రాకారమునకు పై భాగమున, లేతకుంకుమఛాయ కలిగినది, పుష్యరాగమణులచే అద్దబడిన తొమ్మిదవ ప్రాకారము - పుష్యరాగమణి ప్రాకారము, నా దుఃఖములను పోగొట్టుగాక.

II ఆర్యా ద్విశతి - 37వ శ్లోకము II
అనయోరంతరవసుధాః ప్రణుమః ప్రత్యగ్రపుష్యరాగమయీః I
సింహాసనేశ్వరీమనుచింతననిస్తంద్రసిద్ధనీరంధ్రాః II ౩౭

తాః అనయోః - బంగారు, పుష్యరాగ ప్రాకారముల యొక్క, అంతరవసుధాః - మధ్య ప్రదేశములను, ప్రత్యగ్ర - కొత్త, పుష్యరాగమయీః - పుష్యరాగమణులమయమైనట్టిదియు, సింహాసనేశ్వరీ - సింహాసనేశ్వరి అను దేవత యొక్క (శ్రీలలితాదేవి), మను - జపమును, చింతన - జపించుటయందు, నిస్తంద్ర - ఏమరపాటులేని (పరమాసక్తి గల), సిద్ధ - సిద్ధపురుషులచేత, నీరంధ్రాః - నిండినవి అయిన, ప్రణమః - వినుతించుచున్నాను.
బంగారు, పుష్యరాగ ప్రాకారముల మధ్య ప్రదేశమున, ఏమరుపాటులేకుండా, సింహాసనేశ్వరి అయిన శ్రీలలితాదేవిని ఉపాసించుచున్న/జపించుచున్న సిద్ధ పురుషులకు నేను ప్రణమిల్లుతున్నాను. 

II ఆర్యా ద్విశతి - 38వ శ్లోకము II
తత్సాలోత్తరదేశే తరుణజపాకుసుమధోరణీశోణః I
ప్రశమయతు పద్మరాగప్రాకారో మమ పరాభవం దశమః II ౩౮

తాః తత్సాలోత్తరదేశే - ఆ పుష్యరాగ ప్రాకారమునకు పై భాగము నందు, తరుణ - క్రొత్త (అప్పుడే వికసించిన), జపాకుసుమ - మందార పూవుల, ధోరణీ - వరుస (గుంపు) వలె, శోణః - ఎర్రనిదియగు, దశమః - పదవది అయిన, పద్మరాగప్రాకారః - పద్మరాగమణి నిర్మితమైన ప్రాకారము, మమ- నా యొక్క, పరాభవం - అవమానమును లేదా కీడును, ప్రశమయతు - పోగొట్టుగాక.
తొమ్మిదివ (పుష్యరాగ) ప్రాకారమునకు పై భాగమునందు, క్రొత్తగా వికసించిన మందాలపూవుల వరుసవలె, ఎర్రగా ఉన్న, పద్మరాగమణులతో చేయబడినది అయిన పదవ ప్రాకారము - నా యొక్క అవమానమును/కీడును తొలగించుగాక !!

II ఆర్యా ద్విశతి - 39వ శ్లోకము II
అంతరభూకృతవాసాననయోరపనీత చిత్తవైమత్యాన్ I
చక్రేశీపదభక్తాంశ్చారణవర్గానహర్నిశం కలయే II ౩౯

తాః అనయోః - పుష్యరాగ, పద్మరాగ ప్రాకారముల, అంతరభూః - మధ్యప్రదేశము నందు, కృతవాసాన్ - వసించుచున్నవారును, ఆపనీత - తొలగింపబడిన, చిత - మనస్సులయొక్క, వైమత్యాన్ - విముఖత కలిగిన వారును (అనగా ఏకాగ్రచిత్తులయిన వారు), చక్రేశీపదభక్తాన్ - చక్రేశీ అను పేరు గల దేవత (శ్రీలలితాదేవి) పాదములను ఆరాధించు వారును, చారణవర్గాన్ - చారణుల సమూహములను, అహర్నిశం - రేయింబవళ్ళు (ఎల్లప్పుడూ..), కలయే - సేవించుచున్నాను. 
పుష్యరాగ, పద్మరాగ ప్రాకారముల మధ్యన ఉండే వారును, ఏకాగ్రచిత్తులై, చక్రేశీ అను దేవత పాదములను ఆరాధించువారు అయిన చారణులను, రేయింబవళ్ళు నేను సేవించుచున్నాను. 

II ఆర్యా ద్విశతి - 40వ శ్లోకము II
సారంగవాహనయోజనదూరే సంఘటిత కేతనస్తస్యః II
గోమేదకేన రచితో గోపాయతు మాం సమున్నతః సాలః II ౪౦

తాః తస్య - దానికి (పద్మరాగ ప్రాకారమునకు), సారంగవాహనయోజనదూరే - ఏడు యోజనముల దూరము (జింకను వాహనముగా గల వాయువు), సంఘటితకేతనః - బాగుగా చేసిన పతాకములు గలదియు, గోమేదకేన రచితః - గోమేదక మణులచేత చేయబడినది అగు, సమున్నతః - మిక్కిలి పొడవైన, సాలః - ప్రాకారము, మాం - నన్ను, గోపాయతు - రక్షించుగాక !!
పద్మరాగ ప్రాకారమునకు పై భాగమున ఏడు యోజనముల దూరములో మిక్కిలి పొడవైనది, బాగుగా కూర్చబడిన పతాకములు గలదియు అయిన గోమేదక మణులచేత చేయబడిన - పదకొండవ ప్రాకారము - నన్ను రక్షించుగాక.

(సశేషం ..... )


సర్వం శ్రీవల్లీదేసేనాంబికాసమేత శ్రీసుబ్రహ్మణ్యేశ్వరార్పణమస్తు.